منبع سایت علم یار

فهرست  مطالب

عنوان                                                                                                                                        صفحه

فصل اول: مقدمه

1-1- مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 2

1-2- پیشینه و سوابق…………………………………………………………………………………………………………………………………….. 3

1-3- مروری بر گذشته کنترل سیستم تحریک استاتیک ژنراتور سنکرون…………………………………………………………….. 4

1-4- اهداف این پایان نامه…………………………………………………………………………………………………………………………….. 9

1-5- جنبه‌های نوآوری این پایان نامه……………………………………………………………………………………………………………… 10

 

فصل دوم: مقدمه‌ای بر مبدل باک

2-1- مبدل باک step-down(buck) converter………………………………………………………………………………………… 12

2-2- حالت هدایت پیوسته مبدل باک……………………………………………………………………………………………………………… 15

2-3- ریپل ولتاژ خروجی مبدل باک……………………………………………………………………………………………………………….. 17

2-4- مزایا مبدل باک…………………………………………………………………………………………………………………………………….. 19

2-5- معایب مبدل باک………………………………………………………………………………………………………………………………….. 19

2-6- مزایای منابع تغذیه سوئیچینگ……………………………………………………………………………………………………………….. 19

2-7- معایب منابع تغذیه سوئیچینگ……………………………………………………………………………………………………………….. 20

2-8- کنترل مبدل DC-DC  باک………………………………………………………………………………………………………………….. 20

2-9- بهبود پاسخ حالت دائمی با طراحی کنترل کننده مد لغزشی……………………………………………………………………….. 21

2-10- توصیف مبدل……………………………………………………………………………………………………………………………………. 21

2-11- مدل سازی مبدل باک…………………………………………………………………………………………………………………………. 22

2-12- مدل فضای حالت مبدل باک……………………………………………………………………………………………………………….. 22

2-13- کنترل مد لغزشی مبدل باک(sliding mode control)……………………………………………………………………….. 25

2-14- تئوری کنترل لغزشی…………………………………………………………………………………………………………………………… 25

2-15- طراحی کنترلر مد لغزشی(SMC)……………………………………………………………………………………………………….. 26

2-16- تعیین سطح لغزش……………………………………………………………………………………………………………………………… 27

2-17- اعمال شرط لغزش……………………………………………………………………………………………………………………………… 28

2-18- کنترل لغزشی مبدل باک……………………………………………………………………………………………………………………… 28

2-19- تعیین قانون کنترل……………………………………………………………………………………………………………………………… 30

2-20- مزایای کنترل مد لغزشی……………………………………………………………………………………………………………………… 31

2-21- معایب کنترل مد لغزشی……………………………………………………………………………………………………………………… 32

2-22- نکات……………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 32

 

فصل سوم: مقدمه‌ای بر ژنراتورها  

3-1- ژنراتور قدرت……………………………………………………………………………………………………………………………………… 35

3-2- دسته‌بندی ژنراتورها با توجه به نوع توربین گردنده روتور………………………………………………………………………… 35

3-2-1- ژنراتورهای dc……………………………………………………………………………………………………………………….. 35

3-2-2- ژنراتور القایی………………………………………………………………………………………………………………………….. 35

3-2-3- ژنراتور سنکرون……………………………………………………………………………………………………………………… 36

3-3- ساختمان ژنراتور سنکرون  و انواع آن………………………………………………………………………………………………………. 38

3-4- ساختار ژنراتور سنکرون و مدار سیم‌پیچی………………………………………………………………………………………………… 39

3-4-1- معادلات پایه متناسب با dq0…………………………………………………………………………………………………… 41

3-4-2- معادلات اصلی ریاضی ژنراتور سنکرون…………………………………………………………………………………….. 43

3-5- نظریه سیستم تحریک……………………………………………………………………………………………………………………………. 44

3-5-1- سیستم تحریک چیست؟………………………………………………………………………………………………………….. 44

3-5-2- اجزای تشکیل دهنده سیستم تحریک…………………………………………………………………………………………. 45

3-5-2-1. تولید جریان روتور……………………………………………………………………………………………………………….. 45

3-5-2-2. منبع تغذیه…………………………………………………………………………………………………………………………… 45

3-5-2-3. سیستم تنظیم کننده خودکار ولتاژ (میکروکنترلر)……………………………………………………………………… 45

3-5-2-4. مدار دنبال کننده خودکار………………………………………………………………………………………………………. 46

3-5-2-5. کنترل تحریک……………………………………………………………………………………………………………………… 46

3-5-2-6. محدود کننده جریان روتور……………………………………………………………………………………………………. 46

3-5-2-7. محدود کننده مگاوار…………………………………………………………………………………………………………….. 47

3-5-2-8. محدود کننده شار اضافی………………………………………………………………………………………………………. 47

3-5-2-9. تثبیت‌کننده سیستم قدرت……………………………………………………………………………………………………… 47

وظایف سیستم تحریک……………………………………………………………………………………………………………………………………. 47

3-6-  مدلسازی یکسو ساز تریستوری شش پالسه……………………………………………………………………………………………. 48

3-6-1- تریستورو مشخصه استاتیکی آن………………………………………………………………………………………………… 48

3-6-2- یکسو ساز شش تریستوری………………………………………………………………………………………………………. 52

 

فصل‌چهارم: نتایج حاصل از شبیه‌سازی

4-1- مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 56

4-2- شبیه سازی یکسو ساز شش پالسه تریستوری………………………………………………………………………………………….. 56

4-3- شبیه سازی مبدل باک و خواص آن………………………………………………………………………………………………………… 58

4-3-1- نحوه طراحی مبدل باک……………………………………………………………………………………………………………. 58

4-4- بررسی THD و FFT در ولتاژ ورودی به تحریک ژنراتور……………………………………………………………………… 64

4-5- شبیه‌سازی ژنراتور سنکرون…………………………………………………………………………………………………………………… 67

4-5-1- معادلات دینامیکی ژنراتور سنکرون…………………………………………………………………………………………… 68

4-5-2- بلاک s-function…………………………………………………………………………………………………………………. 77

4-5-2-1- مراحل شبیه‌سازی بلاک s-function…………………………………………………………………………………… 77

4-5-2-2- Flagها در s-function……………………………………………………………………………………………………. 79

4-6- متغیرهای مورد استفاده در سیمولینک……………………………………………………………………………………………………… 80

 

فصل پنجم: نتیجه‌گیری و پیشنهاد برای آینده

5-1- نتیجه‌گیری…………………………………………………………………………………………………………………………………………… 88

5-2- پیشنهادات برای آینده……………………………………………………………………………………………………………………………. 89

منابع و مأخذ………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 90

پیوست‌ها……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 92

 

 

    

 

 

      

 

 

 

 

فهرست  جداول

عنوان                                                                                                                                        صفحه

جدول (1-1) فهرست علایم و اختصارات شکل (1-1)…………………………………………………………………………………… 6

جدول(4-1) مقادیر پارامترهای مربوط به مبدل باک…………………………………………………………………………………………. 61

جدول(4-2): flagهای محیط متنی………………………………………………………………………………………………………………… 79

 

 

 

 

 

 

فهرست  شکل‌ها

عنوان                                                                                                                                        صفحه

شکل(1-1) اجزای کنترل اتوماتیک………………………………………………………………………………………………………………….. 5

شکل(1-2) بلوک دیاگرام سیستم کنترل دیجیتال………………………………………………………………………………………………. 7

شکل (1-3) دیاگرام شماتیک سیستم تحریک استاتیک………………………………………………………………………………………. 8

شکل (1-4) سیستم تحریک استاتیک ژنراتور سنکرون به همراه مبدل باک –بوست……………………………………………… 8

 

شکل (2-1-a) نمایی از یک مبدل………………………………………………………………………………………………………………….. 12

شکل (2-1-b) ولتاژ خروجی متوسط……………………………………………………………………………………………………………… 12

شکل (2-2-a)  شمایی از تقویت کننده خطی………………………………………………………………………………………………….. 14

شکل (2-2-b) شکل موج ورودی Voi به فیلتر پایین گذر……………………………………………………………………………….. 14

شکل(2-2-c) مشخصات فیلتر پایین گذر یا میرایی ایجاد شده توسط مقاومت بار R…………………………………………… 14

شکل (2-3-a) شکل موج های حالت کار هدایت پیوسته………………………………………………………………………………….. 15

شکل (2- 4) ولتاژهای خروجی برای حالت هدایت پیوسته……………………………………………………………………………….. 18

شکل (2-5) نمای شماتیک مبدل باک……………………………………………………………………………………………………………… 21

شکل (2-6) مدلسازی مبدل در فضای حالت……………………………………………………………………………………………………. 22

شکل(2-7) مسیرهای سیستم و خط لغزش یک مبدل باک در فضای صفحه فاز……………………………………………………. 23

شکل 2-8) کنترل مبدل توسط مد لغزشی………………………………………………………………………………………………………… 24

شکل (2-9) نواحی موجود برای کنترل لغزشی در حالتی که ……………………………………………………… 30

شکل (2-10) نواحی محدود برای کنترل لغزشی در حالتی که …………………………………………………… 30

شکل (2-11) رسم همزمان مسیرهای فازمعادلات حالت باک…………………………………………………………………………….. 31

شکل (2-12) مسیرفازدرمحدوده خط لغزش…………………………………………………………………………………………………… 31

شکل (2-13) نمایش گرافیکی کنترل مد لغزشی نشان می‌دهد که سطح لغزش S=0 که داریم  =خطای ولتاژ متغیر

و  =ولتاژ خطای دینامیکی نسبی…………………………………………………………………………………………………………………. 32

 

شکل(3-1) شمایی از ژنراتور dc……………………………………………………………………………………………………………………. 36

شکل(3-2) شمایی از ژنراتور القایی………………………………………………………………………………………………………………… 37

شکل(3-3) شمایی از ژنراتور سنکرون…………………………………………………………………………………………………………….. 37

شکل(3-4) شمایی از ژنراتور سنکرون a)ساختار ژنراتور سنکرون b) دیاگرام سیم‌پیچی مدار……………………………… 43

شکل(3-5) نمایی از نظریه سیستم تحریک ژنراتور سنکرون………………………………………………………………………………. 44

شکل(3-6) شمایی از سیستم تحریک………………………………………………………………………………………………………………. 44

شکل(3-7) جایگاه سیستم تحریک در تولید انرژی الکتریکی…………………………………………………………………………….. 49

شکل‏(3-8) سیستم تحریک در نیروگاه…………………………………………………………………………………………………………….. 49

شکل(3-9) ساختمان تریستور………………………………………………………………………………………………………………………… 49

شکل(3-10) علامت اختصاری تریستور………………………………………………………………………………………………………….. 50

شکل(3-11) مشخصه تریستور در غیاب جریان گیت……………………………………………………………………………………….. 51

شکل (3-12) توزیع بار a) بدون اعمال ولتاژ  b) با اعمال ولتاژ………………………………………………………………………… 53

شکل (3-13) توزیع بار با اعمال ولتاژ مثبت…………………………………………………………………………………………………….. 54

 

شکل(4-1): یکسو ساز شش پالسه تریستوری………………………………………………………………………………………………….. 56

شکل(4-2) ولتاژ خروجی یکسو ساز شش پالسه تریستوری………………………………………………………………………………. 57

شکل(4-3) ولتاژ خروجی مبدل باک……………………………………………………………………………………………………………….. 57

شکل(4-4) ساختار مبدل باک…………………………………………………………………………………………………………………………. 58

شکل(4-5) رگولاتور مبدل باک………………………………………………………………………………………………………………………. 59

شکل(4-6) مدار مبدل باک…………………………………………………………………………………………………………………………….. 59

شکل (4-7) مدار شبیه‌سازی شده مبدل باک…………………………………………………………………………………………………….. 60

شکل(4-8) شبیه‌سازی مبدل باک بدون اعمال مد لغزشی…………………………………………………………………………………… 62

شکل(4-9) ولتاژ خروجی مبدل باک با اعمال مد لغزشی…………………………………………………………………………………… 63

شکل(4-10) حالت زوم شده ولتاژ خروجی مبدل باک با اعمال مد لغزشی………………………………………………………….. 63

شکل(4-11) ولتاژ خروجی مبدل باک بدون اعمال مد لغزشی……………………………………………………………………………. 64

شکل(4-12) ولتاژ خروجی مبدل باک بعد از اعمال مد لغزشی………………………………………………………………………….. 65

شکل(4-13)  مقدار THD ولتاژ ورودی تحریک ژنراتور در حالتی که مبدل باک وجود نداشته باشد……………………. 65

شکل(4-14) مقدار THD ولتاژ ورودی تحریک ژنراتور در حالتی که مبدل باک وجود داشته باشد………………………. 66

شکل(4-15) مقدار FFT ولتاژ تحریک ژنراتوربا اعمال مبدل باک……………………………………………………………………… 66

شکل(4-16) مقدار FFT ولتاژ تحریک ژنراتور بدون اعمال مبدل باک………………………………………………………………. 67

شکل(4-17) شبیه سازی مربوط به ژنراتور سنکرون…………………………………………………………………………………………. 69

شکل(4-18) ولتاژ اعمالی به میدان ژنراتور سنکرون…………………………………………………………………………………………. 70

شکل(4-19) حالت زوم شده ولتاژ اعمالی به میدان ژنراتور سنکرون………………………………………………………………….. 70

شکل(4-20) جریان خروجی استاتور ژنراتور سنکرون  در فاز a……………………………………………………………………….. 71

شکل(4-21) حالت زوم شده جریان خروجی استاتور ژنراتور سنکرون در فازa…………………………………………………… 71

شکل(4-22) جریان خروجی استاتور ژنراتور سنکرون در فاز b………………………………………………………………………… 71

شکل(4-23) حالت زوم شده جریان خروجی استاتور ژنراتور سنکرون در فازb………………………………………………….. 72

شکل(4-24) جریان خروجی استاتور ژنراتور سنکرون در فاز c…………………………………………………………………………. 72

شکل(4-25) حالت زوم شده جریان خروجی استاتور ژنراتور سنکرون در فاز c…………………………………………………. 73

شکل(4-26) جریان خروجی استاتور ژنراتور سنکرون در راستای d از محور dq……………………………………………….. 73

شکل(4-27) جریان خروجی استاتور ژنراتور سنکرون در راستای q از محور dq……………………………………………….. 74

شکل(4-28) گشتاور الکتریکی خروجی از ژنراتور سنکرون……………………………………………………………………………… 74

شکل(4-29) حالت زوم شده گشتاور الکتریکی خروجی از ژنراتور سنکرون………………………………………………………. 75

شکل(4-30) ولتاژ خروجی استاتور ژنراتور سنکرون در فاز a…………………………………………………………………………… 75

شکل(4-31) ولتاژ خروجی استاتور ژنراتور سنکرون در فاز b…………………………………………………………………………… 76

شکل(4-32) ولتاژ خروجی استاتور ژنراتور سنکرون در فاز c…………………………………………………………………………… 76

شکل (4-33) نمایی از بلاک s-function در سیمولینک…………………………………………………………………………………. 77

شکل (4-34) نمایی کلی  از کار در بلاک سیمولینک………………………………………………………………………………………… 77

شکل (4-35) نمایی کلی از چرخه شبیه‌سازی s-function……………………………………………………………………………… 78

شکل(4-36) پارامتر بلاک مربوط به ولتاژ خط a (ولتاژ منبع)…………………………………………………………………………….. 80

شکل(4-37) پارامتر بلاک مربوط به ولتاژ خط b (ولتاژ منبع)……………………………………………………………………………. 80

شکل(4-38) پارامتر بلاک مربوط به ولتاژ خط c (ولتاژ منبع)…………………………………………………………………………….. 81

شکل(4-39) مشخصات پارامتر بلاک مربوط به تولیدکننده 6 پالسه…………………………………………………………………….. 81

شکل(4-40) مشخصات پارامتر بلاک مربوط به مبدل تریستوری………………………………………………………………………… 82

شکل(4-41) مشخصات پارامتر بلاک مربوط به ماسفت موجود در مبدل باک………………………………………………………. 82

شکل(4-42) مشخصات پارامتر بلاک مربوط به دیود موجود در مبدل باک………………………………………………………….. 83

شکل(4-43) مشخصات پارامتر بلاک مربوط RL در مبدل باک…………………………………………………………………………. 83

شکل(4-44) مشخصات پارامتر بلاک مربوط RC در مبدل باک…………………………………………………………………………. 84

شکل(4-45) مشخصات پارامتر بلاک مربوط به مقاومت R در مبدل باک……………………………………………………………. 84

شکل(4-46) مشخصات پارامتر بلاک مربوط به زیرسیستم مد لغزشی در مبدل باک……………………………………………… 85

شکل(4-47) مشخصات پارامتر بلاک مربوط به زیرسیستم کنترل‌کننده مد لغزشی در مبدل باک…………………………….. 85

شکل(4-48) مشخصات پارامتر بلاک مربوط به سوئیچینگ در زیرسیستم مد لغزشی در مبدل باک………………………… 86

شکل(4-49) مشخصات پارامتر بلاک مربوط به بلاک s-function…………………………………………………………………… 86

 

 

 

 

چکیده

روش کنترل مد لغزشی یکی از مهمترین روشهای کنترل غیرخطی می‌باشد که از مشخصه‌های بارز آن عدم حساسیت به  تغییر پارامترها و دفع کامل اغتشاش و مقابله با عدم قطعیت است. این کنترل‌کننده ابتدا سیستم را از حالت اولیه با استفاده از قانون رسیدن به سطح تعریف شده لغزش که از پایداری مجانبی لیاپانوف برخوردار است، رسانده و سپس با استفاده از قانون لغزشی آن را به حالت تعادل می‌رساند. تاکنون در تحقیقات انجام شده به روش تغذیه استاتیک سیستم تحریک استفاده از مبدل‌های DC/DC کاهنده توجه ویژه‌ای نشده است.

در این پایان‌نامه، بعد از ترانسفورماتور قدرت و پل یکسوساز با استفاده از یک مبدل باک                (Buck converter) کنترل‌شده با مد لغزشی برای کاهش هارمونیک‌های ورودی به سیم‌پیچ تحریک کاربرد دارد، استفاده کنیم.

ما در این پایان‌نامه با روش کنترل لغزشی سعی در کاهش اثرات اغتشاشات (شامل تغییر ولتاژ وردی و تغییر بار) و تنظیم ولتاژ خروجی با دینامیک بسیار سریع و حداکثر کاهش هارمونیک‌ها خواهیم بود. همچنین با استفاده از SIMULINK/MATLAB کارآمد بودن این سیستم را نشان خواهیم داد.

 

 

 

 

 

 

فصل اول:

مقدمه

 

 

 

 

 

 

1-1- مقدمه:

ژنراتورها همواره یکی از مهمترین عناصر شبکۀ قدرت بوده و نقش کلیدی در تولید انرژی و کاربردهای خاص دیگر ایفا می‌کنند. و برای ژنراتورسنکرون برای تولید بخش اعظم توان الکتریکی در سراسر جهان به کار می‌رود .

در یک ژنراتور سنکرون یک جریان dc به سیم‌پیچ رتور اعمال می‌گردد تا یک میدان مغناطیسی رتور تولید شود سپس روتور مربوط به ژنراتور به وسیله یک محرک اصلی چرخانده می‌شود، تا یک میدان مغناطیسی دوار در ماشین به وجود آید. این میدان مغناطیسی یک ولتاژ سه فاز را در سیم پیچ‌های استاتور ژنراتور القاء می‌نماید. در رتور باید جریان ثابتی اعمال شود. چون رتور می‌چرخد نیاز به آرایش خاصی برای رساندن توان DC به سیم پیچ‌های میدانش دارد. برای انجام این کار 2 روش موجود است:

1- از یک منبع بیرونی به رتور با رینگ‌های لغزان و جاروبک .

2- فراهم نمودن توان  DCاز یک منبع توان DC، که مستقیماً روی شفت ژنراتورسنکرون نصب می‌شود.

یک سیستم تحریک استاتیک به لحظ عملکرد شبیه تنظیم‌کننده اتوماتیک ولتاژ میدان رفتار می‌کند بطوریکه اگر ولتاژ  ژنراتور کاهش داشته باشد جریان میدان را افزایش می‌‌دهد و بر عکس اگر ولتاژ ژنراتور افزایش داشته باشد جریان میدان را کاهش می‌دهد. در واقع سیستم تحریک استاتیک توان میدان اصلی ژنراتور تأمین می‌‌کند در حالیکه تنظیم کننده ولتاژ، توان میدان تحریک کننده را برآورده می‌سازد. در سیستم تحریک استاتیک 3 مؤلفه اصلی وجود دارند: قسمت کنترل، پل یکسوساز و ترانسفورماتور قدرت که در ترکیب باهم میدان ژنراتور را برای دستیابی به ولتاژ خروجی مناسب، کنترل می‌‌کنند.

جریان DC تزریق شده به سیم‌پیچ تحریک باید کیفیت بسیار بالایی داشته باشد در غیر این صورت اثرات هارمونیک‌های ورودی به سیم‌پیچ تحریک در شفت ژنراتور سنکرون نیز قابل مشاهده است. این عمل علاوه بر کاهش کیفیت توان تزریقی به شبکه باعث افزایش تلفات در سیستم و در نتیجه افزایش هزینه‌های بهره‌برداری می‌شود.

برای دانلود پایان نامه تمام متن با فرمت ورد اینجا کلیککنید

دیگر پایان نامه های رشته مهندسی برق که در سایت فوق می توانید دانلود کنید :

“سمینار” مهندسی برق قدرت: پخش بار بهینه در سیستم های قدرت

پایان نامه برق قدرت: پیشنهاد قیمت انرژی برق در بازار رقابتی

متن کامل سمینار برق کنترل: تعیین بهینه پارامترهای کنترل کننده های پیش بین

متن کامل سمینار برق قدرت: زمان بندی تعمیرات واحدهای تولید در سیستم قدرت

دانلود متن کامل سمینار برق کنترل: طراحی سیستم کنترل تطبیقی اجسام پرنده

متن کامل سمینار برق قدرت: کاهش هارمونیک های مرتبه پایین به همراه روش های شارژ متقارن

سمینار ارشد برق الکترونیک: مکان یابی و نقشه سازی همزمان با استفاده از ترکیب اطلاعات سنسوری

پایان نامه ارشد برق الکترونیک: ارائه روشی برای تضمین قابلیت اطمینان و تحمل پذیری خطا

پایان نامه ارشد برق مخابرات: الگوریتم های نوین پیش اعوجاج دیجیتالی وفقی و غیر وفقی

سمینار ارشد برق الکترونیک: روش های جبران سازی فرکانسی در تقویت کننده های چندطبقه

پایان نامه ارشد برق الکترونیک: بررسی و طراحی کارت اعتباری هوشمند تماسی و غیرتماسی

سمینار برق مخابرات: پیشگویی رفتار پویای کانال سایر سلولی

متن کامل سمینار برق قدرت: تحلیل و تنظیم رله های حفاظتی واحدهای سیکل ترکیبی

پایان نامه ارشد برق الکترونیک: تشخیص و ردگیری عابرین پیاده در تصاویر مادون قرمز

پایان نامه کارشناسی ارشد برق قدرت: جایابی و مقدار بهینه خازن در یک شبکه نمونه

دانلود متن کامل سمینار برق قدرت: ژنراتورهای مورد استفاده در سیستم های DG

دانلود متن کامل سمینار برق قدرت: شناسایی مکان منابع هارمونیک زا در شبکه قدرت

سمینار برق کنترل: طراحی سیستم کنترل مسیر فضاپیماهای بازگشتی

سمینار ارشد برق قدرت: مدیریت توان راکتیو و کنترل ولتاژ در سیستم های تجدید ساختار یافته

“سمینار” مهندسی برق : بررسی شبکه مدیریت مخابرات

منبع سایت علم یار

فهرست  مطالب

عنوان                                                                                                                                        صفحه

فصل اول: مقدمه

1-1- مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 2

1-2- پیشینه و سوابق…………………………………………………………………………………………………………………………………….. 3

1-3- مروری بر گذشته کنترل سیستم تحریک استاتیک ژنراتور سنکرون…………………………………………………………….. 4

1-4- اهداف این پایان نامه…………………………………………………………………………………………………………………………….. 9

1-5- جنبه‌های نوآوری این پایان نامه……………………………………………………………………………………………………………… 10

 

فصل دوم: مقدمه‌ای بر مبدل باک

2-1- مبدل باک step-down(buck) converter………………………………………………………………………………………… 12

2-2- حالت هدایت پیوسته مبدل باک……………………………………………………………………………………………………………… 15

2-3- ریپل ولتاژ خروجی مبدل باک……………………………………………………………………………………………………………….. 17

2-4- مزایا مبدل باک…………………………………………………………………………………………………………………………………….. 19

2-5- معایب مبدل باک………………………………………………………………………………………………………………………………….. 19

2-6- مزایای منابع تغذیه سوئیچینگ……………………………………………………………………………………………………………….. 19

2-7- معایب منابع تغذیه سوئیچینگ……………………………………………………………………………………………………………….. 20

2-8- کنترل مبدل DC-DC  باک………………………………………………………………………………………………………………….. 20

2-9- بهبود پاسخ حالت دائمی با طراحی کنترل کننده مد لغزشی……………………………………………………………………….. 21

2-10- توصیف مبدل……………………………………………………………………………………………………………………………………. 21

2-11- مدل سازی مبدل باک…………………………………………………………………………………………………………………………. 22

2-12- مدل فضای حالت مبدل باک……………………………………………………………………………………………………………….. 22

2-13- کنترل مد لغزشی مبدل باک(sliding mode control)……………………………………………………………………….. 25

2-14- تئوری کنترل لغزشی…………………………………………………………………………………………………………………………… 25

2-15- طراحی کنترلر مد لغزشی(SMC)……………………………………………………………………………………………………….. 26

2-16- تعیین سطح لغزش……………………………………………………………………………………………………………………………… 27

2-17- اعمال شرط لغزش……………………………………………………………………………………………………………………………… 28

2-18- کنترل لغزشی مبدل باک……………………………………………………………………………………………………………………… 28

2-19- تعیین قانون کنترل……………………………………………………………………………………………………………………………… 30

2-20- مزایای کنترل مد لغزشی……………………………………………………………………………………………………………………… 31

2-21- معایب کنترل مد لغزشی……………………………………………………………………………………………………………………… 32

2-22- نکات……………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 32

 

فصل سوم: مقدمه‌ای بر ژنراتورها  

3-1- ژنراتور قدرت……………………………………………………………………………………………………………………………………… 35

3-2- دسته‌بندی ژنراتورها با توجه به نوع توربین گردنده روتور………………………………………………………………………… 35

3-2-1- ژنراتورهای dc……………………………………………………………………………………………………………………….. 35

3-2-2- ژنراتور القایی………………………………………………………………………………………………………………………….. 35

3-2-3- ژنراتور سنکرون……………………………………………………………………………………………………………………… 36

3-3- ساختمان ژنراتور سنکرون  و انواع آن………………………………………………………………………………………………………. 38

3-4- ساختار ژنراتور سنکرون و مدار سیم‌پیچی………………………………………………………………………………………………… 39

3-4-1- معادلات پایه متناسب با dq0…………………………………………………………………………………………………… 41

3-4-2- معادلات اصلی ریاضی ژنراتور سنکرون…………………………………………………………………………………….. 43

3-5- نظریه سیستم تحریک……………………………………………………………………………………………………………………………. 44

3-5-1- سیستم تحریک چیست؟………………………………………………………………………………………………………….. 44

3-5-2- اجزای تشکیل دهنده سیستم تحریک…………………………………………………………………………………………. 45

3-5-2-1. تولید جریان روتور……………………………………………………………………………………………………………….. 45

3-5-2-2. منبع تغذیه…………………………………………………………………………………………………………………………… 45

3-5-2-3. سیستم تنظیم کننده خودکار ولتاژ (میکروکنترلر)……………………………………………………………………… 45

3-5-2-4. مدار دنبال کننده خودکار………………………………………………………………………………………………………. 46

3-5-2-5. کنترل تحریک……………………………………………………………………………………………………………………… 46

3-5-2-6. محدود کننده جریان روتور……………………………………………………………………………………………………. 46

3-5-2-7. محدود کننده مگاوار…………………………………………………………………………………………………………….. 47

3-5-2-8. محدود کننده شار اضافی………………………………………………………………………………………………………. 47

3-5-2-9. تثبیت‌کننده سیستم قدرت……………………………………………………………………………………………………… 47

وظایف سیستم تحریک……………………………………………………………………………………………………………………………………. 47

3-6-  مدلسازی یکسو ساز تریستوری شش پالسه……………………………………………………………………………………………. 48

3-6-1- تریستورو مشخصه استاتیکی آن………………………………………………………………………………………………… 48

3-6-2- یکسو ساز شش تریستوری………………………………………………………………………………………………………. 52

 

فصل‌چهارم: نتایج حاصل از شبیه‌سازی

4-1- مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 56

4-2- شبیه سازی یکسو ساز شش پالسه تریستوری………………………………………………………………………………………….. 56

4-3- شبیه سازی مبدل باک و خواص آن………………………………………………………………………………………………………… 58

4-3-1- نحوه طراحی مبدل باک……………………………………………………………………………………………………………. 58

4-4- بررسی THD و FFT در ولتاژ ورودی به تحریک ژنراتور……………………………………………………………………… 64

4-5- شبیه‌سازی ژنراتور سنکرون…………………………………………………………………………………………………………………… 67

4-5-1- معادلات دینامیکی ژنراتور سنکرون…………………………………………………………………………………………… 68

4-5-2- بلاک s-function…………………………………………………………………………………………………………………. 77

4-5-2-1- مراحل شبیه‌سازی بلاک s-function…………………………………………………………………………………… 77

4-5-2-2- Flagها در s-function……………………………………………………………………………………………………. 79

4-6- متغیرهای مورد استفاده در سیمولینک……………………………………………………………………………………………………… 80

 

فصل پنجم: نتیجه‌گیری و پیشنهاد برای آینده

5-1- نتیجه‌گیری…………………………………………………………………………………………………………………………………………… 88

5-2- پیشنهادات برای آینده……………………………………………………………………………………………………………………………. 89

منابع و مأخذ………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 90

پیوست‌ها……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 92

 

 

    

 

 

      

 

 

 

 

فهرست  جداول

عنوان                                                                                                                                        صفحه

جدول (1-1) فهرست علایم و اختصارات شکل (1-1)…………………………………………………………………………………… 6

جدول(4-1) مقادیر پارامترهای مربوط به مبدل باک…………………………………………………………………………………………. 61

جدول(4-2): flagهای محیط متنی………………………………………………………………………………………………………………… 79

 

 

 

 

 

 

فهرست  شکل‌ها

عنوان                                                                                                                                        صفحه

شکل(1-1) اجزای کنترل اتوماتیک………………………………………………………………………………………………………………….. 5

شکل(1-2) بلوک دیاگرام سیستم کنترل دیجیتال………………………………………………………………………………………………. 7

شکل (1-3) دیاگرام شماتیک سیستم تحریک استاتیک………………………………………………………………………………………. 8

شکل (1-4) سیستم تحریک استاتیک ژنراتور سنکرون به همراه مبدل باک –بوست……………………………………………… 8

 

شکل (2-1-a) نمایی از یک مبدل………………………………………………………………………………………………………………….. 12

شکل (2-1-b) ولتاژ خروجی متوسط……………………………………………………………………………………………………………… 12

شکل (2-2-a)  شمایی از تقویت کننده خطی………………………………………………………………………………………………….. 14

شکل (2-2-b) شکل موج ورودی Voi به فیلتر پایین گذر……………………………………………………………………………….. 14

شکل(2-2-c) مشخصات فیلتر پایین گذر یا میرایی ایجاد شده توسط مقاومت بار R…………………………………………… 14

شکل (2-3-a) شکل موج های حالت کار هدایت پیوسته………………………………………………………………………………….. 15

شکل (2- 4) ولتاژهای خروجی برای حالت هدایت پیوسته……………………………………………………………………………….. 18

شکل (2-5) نمای شماتیک مبدل باک……………………………………………………………………………………………………………… 21

شکل (2-6) مدلسازی مبدل در فضای حالت……………………………………………………………………………………………………. 22

شکل(2-7) مسیرهای سیستم و خط لغزش یک مبدل باک در فضای صفحه فاز……………………………………………………. 23

شکل 2-8) کنترل مبدل توسط مد لغزشی………………………………………………………………………………………………………… 24

شکل (2-9) نواحی موجود برای کنترل لغزشی در حالتی که ……………………………………………………… 30

شکل (2-10) نواحی محدود برای کنترل لغزشی در حالتی که …………………………………………………… 30

شکل (2-11) رسم همزمان مسیرهای فازمعادلات حالت باک…………………………………………………………………………….. 31

شکل (2-12) مسیرفازدرمحدوده خط لغزش…………………………………………………………………………………………………… 31

شکل (2-13) نمایش گرافیکی کنترل مد لغزشی نشان می‌دهد که سطح لغزش S=0 که داریم  =خطای ولتاژ متغیر

و  =ولتاژ خطای دینامیکی نسبی…………………………………………………………………………………………………………………. 32

 

شکل(3-1) شمایی از ژنراتور dc……………………………………………………………………………………………………………………. 36

شکل(3-2) شمایی از ژنراتور القایی………………………………………………………………………………………………………………… 37

شکل(3-3) شمایی از ژنراتور سنکرون…………………………………………………………………………………………………………….. 37

شکل(3-4) شمایی از ژنراتور سنکرون a)ساختار ژنراتور سنکرون b) دیاگرام سیم‌پیچی مدار……………………………… 43

شکل(3-5) نمایی از نظریه سیستم تحریک ژنراتور سنکرون………………………………………………………………………………. 44

شکل(3-6) شمایی از سیستم تحریک………………………………………………………………………………………………………………. 44

شکل(3-7) جایگاه سیستم تحریک در تولید انرژی الکتریکی…………………………………………………………………………….. 49

شکل‏(3-8) سیستم تحریک در نیروگاه…………………………………………………………………………………………………………….. 49

شکل(3-9) ساختمان تریستور………………………………………………………………………………………………………………………… 49

شکل(3-10) علامت اختصاری تریستور………………………………………………………………………………………………………….. 50

شکل(3-11) مشخصه تریستور در غیاب جریان گیت……………………………………………………………………………………….. 51

شکل (3-12) توزیع بار a) بدون اعمال ولتاژ  b) با اعمال ولتاژ………………………………………………………………………… 53

شکل (3-13) توزیع بار با اعمال ولتاژ مثبت…………………………………………………………………………………………………….. 54

 

شکل(4-1): یکسو ساز شش پالسه تریستوری………………………………………………………………………………………………….. 56

شکل(4-2) ولتاژ خروجی یکسو ساز شش پالسه تریستوری………………………………………………………………………………. 57

شکل(4-3) ولتاژ خروجی مبدل باک……………………………………………………………………………………………………………….. 57

شکل(4-4) ساختار مبدل باک…………………………………………………………………………………………………………………………. 58

شکل(4-5) رگولاتور مبدل باک………………………………………………………………………………………………………………………. 59

شکل(4-6) مدار مبدل باک…………………………………………………………………………………………………………………………….. 59

شکل (4-7) مدار شبیه‌سازی شده مبدل باک…………………………………………………………………………………………………….. 60

شکل(4-8) شبیه‌سازی مبدل باک بدون اعمال مد لغزشی…………………………………………………………………………………… 62

شکل(4-9) ولتاژ خروجی مبدل باک با اعمال مد لغزشی…………………………………………………………………………………… 63

شکل(4-10) حالت زوم شده ولتاژ خروجی مبدل باک با اعمال مد لغزشی………………………………………………………….. 63

شکل(4-11) ولتاژ خروجی مبدل باک بدون اعمال مد لغزشی……………………………………………………………………………. 64

شکل(4-12) ولتاژ خروجی مبدل باک بعد از اعمال مد لغزشی………………………………………………………………………….. 65

شکل(4-13)  مقدار THD ولتاژ ورودی تحریک ژنراتور در حالتی که مبدل باک وجود نداشته باشد……………………. 65

شکل(4-14) مقدار THD ولتاژ ورودی تحریک ژنراتور در حالتی که مبدل باک وجود داشته باشد………………………. 66

شکل(4-15) مقدار FFT ولتاژ تحریک ژنراتوربا اعمال مبدل باک……………………………………………………………………… 66

شکل(4-16) مقدار FFT ولتاژ تحریک ژنراتور بدون اعمال مبدل باک………………………………………………………………. 67

شکل(4-17) شبیه سازی مربوط به ژنراتور سنکرون…………………………………………………………………………………………. 69

شکل(4-18) ولتاژ اعمالی به میدان ژنراتور سنکرون…………………………………………………………………………………………. 70

شکل(4-19) حالت زوم شده ولتاژ اعمالی به میدان ژنراتور سنکرون………………………………………………………………….. 70

شکل(4-20) جریان خروجی استاتور ژنراتور سنکرون  در فاز a……………………………………………………………………….. 71

شکل(4-21) حالت زوم شده جریان خروجی استاتور ژنراتور سنکرون در فازa…………………………………………………… 71

شکل(4-22) جریان خروجی استاتور ژنراتور سنکرون در فاز b………………………………………………………………………… 71

شکل(4-23) حالت زوم شده جریان خروجی استاتور ژنراتور سنکرون در فازb………………………………………………….. 72

شکل(4-24) جریان خروجی استاتور ژنراتور سنکرون در فاز c…………………………………………………………………………. 72

شکل(4-25) حالت زوم شده جریان خروجی استاتور ژنراتور سنکرون در فاز c…………………………………………………. 73

شکل(4-26) جریان خروجی استاتور ژنراتور سنکرون در راستای d از محور dq……………………………………………….. 73

شکل(4-27) جریان خروجی استاتور ژنراتور سنکرون در راستای q از محور dq……………………………………………….. 74

شکل(4-28) گشتاور الکتریکی خروجی از ژنراتور سنکرون……………………………………………………………………………… 74

شکل(4-29) حالت زوم شده گشتاور الکتریکی خروجی از ژنراتور سنکرون………………………………………………………. 75

شکل(4-30) ولتاژ خروجی استاتور ژنراتور سنکرون در فاز a…………………………………………………………………………… 75

شکل(4-31) ولتاژ خروجی استاتور ژنراتور سنکرون در فاز b…………………………………………………………………………… 76

شکل(4-32) ولتاژ خروجی استاتور ژنراتور سنکرون در فاز c…………………………………………………………………………… 76

شکل (4-33) نمایی از بلاک s-function در سیمولینک…………………………………………………………………………………. 77

شکل (4-34) نمایی کلی  از کار در بلاک سیمولینک………………………………………………………………………………………… 77

شکل (4-35) نمایی کلی از چرخه شبیه‌سازی s-function……………………………………………………………………………… 78

شکل(4-36) پارامتر بلاک مربوط به ولتاژ خط a (ولتاژ منبع)…………………………………………………………………………….. 80

شکل(4-37) پارامتر بلاک مربوط به ولتاژ خط b (ولتاژ منبع)……………………………………………………………………………. 80

شکل(4-38) پارامتر بلاک مربوط به ولتاژ خط c (ولتاژ منبع)…………………………………………………………………………….. 81

شکل(4-39) مشخصات پارامتر بلاک مربوط به تولیدکننده 6 پالسه…………………………………………………………………….. 81

شکل(4-40) مشخصات پارامتر بلاک مربوط به مبدل تریستوری………………………………………………………………………… 82

شکل(4-41) مشخصات پارامتر بلاک مربوط به ماسفت موجود در مبدل باک………………………………………………………. 82

شکل(4-42) مشخصات پارامتر بلاک مربوط به دیود موجود در مبدل باک………………………………………………………….. 83

شکل(4-43) مشخصات پارامتر بلاک مربوط RL در مبدل باک…………………………………………………………………………. 83

شکل(4-44) مشخصات پارامتر بلاک مربوط RC در مبدل باک…………………………………………………………………………. 84

شکل(4-45) مشخصات پارامتر بلاک مربوط به مقاومت R در مبدل باک……………………………………………………………. 84

شکل(4-46) مشخصات پارامتر بلاک مربوط به زیرسیستم مد لغزشی در مبدل باک……………………………………………… 85

شکل(4-47) مشخصات پارامتر بلاک مربوط به زیرسیستم کنترل‌کننده مد لغزشی در مبدل باک…………………………….. 85

شکل(4-48) مشخصات پارامتر بلاک مربوط به سوئیچینگ در زیرسیستم مد لغزشی در مبدل باک………………………… 86

شکل(4-49) مشخصات پارامتر بلاک مربوط به بلاک s-function…………………………………………………………………… 86

 

 

 

 

چکیده

روش کنترل مد لغزشی یکی از مهمترین روشهای کنترل غیرخطی می‌باشد که از مشخصه‌های بارز آن عدم حساسیت به  تغییر پارامترها و دفع کامل اغتشاش و مقابله با عدم قطعیت است. این کنترل‌کننده ابتدا سیستم را از حالت اولیه با استفاده از قانون رسیدن به سطح تعریف شده لغزش که از پایداری مجانبی لیاپانوف برخوردار است، رسانده و سپس با استفاده از قانون لغزشی آن را به حالت تعادل می‌رساند. تاکنون در تحقیقات انجام شده به روش تغذیه استاتیک سیستم تحریک استفاده از مبدل‌های DC/DC کاهنده توجه ویژه‌ای نشده است.

در این پایان‌نامه، بعد از ترانسفورماتور قدرت و پل یکسوساز با استفاده از یک مبدل باک                (Buck converter) کنترل‌شده با مد لغزشی برای کاهش هارمونیک‌های ورودی به سیم‌پیچ تحریک کاربرد دارد، استفاده کنیم.

ما در این پایان‌نامه با روش کنترل لغزشی سعی در کاهش اثرات اغتشاشات (شامل تغییر ولتاژ وردی و تغییر بار) و تنظیم ولتاژ خروجی با دینامیک بسیار سریع و حداکثر کاهش هارمونیک‌ها خواهیم بود. همچنین با استفاده از SIMULINK/MATLAB کارآمد بودن این سیستم را نشان خواهیم داد.

 

 

 

 

 

 

فصل اول:

مقدمه

 

 

 

 

 

 

1-1- مقدمه:

ژنراتورها همواره یکی از مهمترین عناصر شبکۀ قدرت بوده و نقش کلیدی در تولید انرژی و کاربردهای خاص دیگر ایفا می‌کنند. و برای ژنراتورسنکرون برای تولید بخش اعظم توان الکتریکی در سراسر جهان به کار می‌رود .

در یک ژنراتور سنکرون یک جریان dc به سیم‌پیچ رتور اعمال می‌گردد تا یک میدان مغناطیسی رتور تولید شود سپس روتور مربوط به ژنراتور به وسیله یک محرک اصلی چرخانده می‌شود، تا یک میدان مغناطیسی دوار در ماشین به وجود آید. این میدان مغناطیسی یک ولتاژ سه فاز را در سیم پیچ‌های استاتور ژنراتور القاء می‌نماید. در رتور باید جریان ثابتی اعمال شود. چون رتور می‌چرخد نیاز به آرایش خاصی برای رساندن توان DC به سیم پیچ‌های میدانش دارد. برای انجام این کار 2 روش موجود است:

برای دانلود پایان نامه تمام متن با فرمت ورد اینجا کلیککنید

دیگر پایان نامه های رشته مهندسی برق که در سایت فوق می توانید دانلود کنید :

“سمینار” رشته برق – کنترل: کنترل و هدایت موشک های خارج از جو

متن کامل سمینار برق الکترونیک: تشخیص گفتار از موسیقی به روش شبکه عصبی مصنوعی

“سمینار” رشته برق – الکترونیک :لیزر و تمام نگاری و کاربردهای لیزر

پایان نامه کارشناسی ارشد برق قدرت: تعیین ظرفیت های استاتیکی و دینامیکی خطوط انتقال

“سمینار” رشته برق – قدرت :مدار امپدانسی Z-SOURCE INVERTER   

سمینار برق قدرت: جایابی بهینه دستگاه های اندازه گیری جهت شناسایی مکان

“سمینار” رشته برق – الکترونیک :مدیریت باتری در خودروهای برقی مختلط

سمینار برق الکترونیک: روند تکنولوژی سوئیچینگ و انواع آن

سمینار برق الکترونیک: طراحی ترانزیستورهای ماسفت سرعت بالا

“سمینار” رشته برق – قدرت :مطالعه سیستم زمین شبکه توزیع و تاثیر آن بر حفاظت شبکه

سمینار ارشد برق الکترونیک: طراحی و شبیه سازی سیستم تشخیص تهاجم به رایانه ها

“پایان نامه” برق کنترل: کاربرد تکنیک نرو فازی در شناسایی خطا

متن کامل سمینار برق کنترل: کنترل تطبیقی برج تقطیر با استفاده از تخمین زن های هوشمند

سمینار ارشد برق الکترونیک: مدیریت هوشمند باتری سدیم و گوگردی در خودروی گازی و برقی

پایان نامه کارشناسی ارشد مهندسی برق : واترمارکینگ تصاویر دیجیتال

“سمینار” مهندسی برق قدرت: بررسی انواع واحدهای تولید پراکنده

پایان نامه ارشد برق الکترونیک: روش های تعیین محدوده واکه ها در سیگنال گفتار پیوسته

عنوان پایان نامه :شناسایی و ارزیابی مولفه های مدیریت زنجیره تامین سبزشناسایی و ارزیابی مولفه های مدیریت زنجیره تامین سبز با رویکرد تصمیم گیری های چند معیاره فازی (مطالعه موردی: صنعت مواد غذایی)

 عنوان کامل پایان نامه :

تحلیل لایحه الگوی اسلامی ـ ایرانی پیشرفت با توجه به اقتضائات اسلامی پیشرفت در حوزه علم و فناوری

پایان‌نامه کارشناسی ارشد  رشته مدیریت تکنولوژی گرایش انتقال تکنولوژی

تکه هایی از متن :

در این راستا دولت اقدام به تشکیل دبیرخانه‌ای ­در معاونت برنامه ریزی و نظارت راهبری نمود و دبیرخانه مزبور پش از مطالعات و هم‌اندیشی‌ها­ و دریافت نظرات مراکز فکری، ­اعم از حوزوی و دانشگاهی و قوای مختلف اقدام به تدوین پیش‌نویس لایحه الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت نمود. ­این لایحه برای تصویب به مجلس شورای اسلامی فرستاده شده است. با توجه به تأکیدات رهبر معظم انقلاب مبنی بر گفتمان‌سازی و تفکر همه‌جانبه و عمیق همراه با بازاندیشی‌ها­ی مستمر، ­­لازم است مراکز فکری و علمی و حوزوی با بهره گیری از ظرفیت نخبگان، ­اسناد الگو را مورد بررسی قرار داده و به صورت مداوم بر غنای آن بیفزایند. لایحۀ مذکور یکی از اسناد الگوی اسلامی ـ ایرانی­پیشرفت می باشد، ­پس بایدمنطبق با چارچوب و اهداف الگو باشد، ­چرا که این لایحه می‌بایست عهده‌دار جهت‌دهی و راهبری پیشرفت، ­در عرصه‌های مختلف براساس مبانی نظری و عملی اسلامی باشد. عرصه های فکر و تولید علم و فناوری دو عرصه ابتدایی و مهم‌ترین عرصه های این الگو به‌شمار می آیند و به نظر نویسنده تقدّم این دو بر عرصه های زندگی و معنویت نشان‌دهنده زیرساخت بودن علم فناوری در همه ی ابعاد الگو می باشد. پس تحلیل لایحۀ مذکور از جهت توجه به مبانی و اقتضائات پیشرفت، ­در عرصۀ علم و فناوری با هدف تحلیل و بررسی کاستی‌های احتمالی و ارائه پیشنهادات کاربردی در جهت رفع این کاستی‌ها در اسناد بعدی الگو، ­بیش از پیش ضروری و الزامی می‌گردد.

برای دیدن جزئیات بیشتر ، خرید و دانلود آنی فایل متن کامل با فرمت ورد می توانید به لینک زیر مراجعه نمایید:

 

پایان نامه ارشد : تحلیل لایحه الگوی اسلامی ـ ایرانی پیشرفت با توجه به اقتضائات اسلامی

دانشگاه آزاد اسلامی  واحدابهر

دانشکده :علوم انسانی گروه مدیریت بازرگانی- گرایش : مالی

پایان نامه برای دریافت درجه کارشناسی ارشد

عنوان

بررسی رابطه حاکمیت شرکتی(راهبری شرکتی ) ومدیریت سود صنعت خودرو سازی وقطعات آن در بورس اوراق بهادار تهران

استاد راهنما

جناب آقای دکتر محمد جلیلی

استاد مشاور

جناب آقای دکتر موسی احمدی

استاد داور

جناب آقای دکتر حسین عابدی

برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده پایان نامه درج نمی شود

(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)

تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

چکیده

هدف از این پژوهش،بررسی رابطه سازو کارهای نظام راهبری شرکتی و مدیریت سود صنعت خودرو سازی وقطعات آن در بورس اوراق بهادار تهران است. برای دستیابی به هدفهای پژوهش ،شش فرضیه تدوین شده است که معنادار بودن رابطه سازوکارهای نظام راهبری شرکتی و مدیریت سود این شرکتها را مورد آزمون قرار می دهد .نمونه آماری پزوهش شامل 28 شرکت طی بازه زمانی1390-1386است. روش آماری مورد استفاده جهت آزمون فرضیه ها ، رگرسیون خطی است، همچنین برای بررسی همبستگی میان متغیرهای مستقل از آزمون هم خطی استفاده شد..نتایج حاصل از آزمون فرضیه ها ، بیانگر وجود رابطه معنادار بین برخی از سازو کارهای نظام راهبری شرکتی(مالکیت نهادی ،اندازه هیات مدیره ،نسبت حضور اعضائ  غیر موظف در هیات مدیره )وعدم رابطه معنادار بین  اندازه موسسه حسابرسی (حسابرس مستقل) وحسابرس د ائم (داخلی) با مدیریت سود  می باشد.

وازگان کلیدی :راهبری شرکتی ، مدیریت سود ، مالکیت نهادی ، اندازه هیات مدیره ، نسبت حضور اعضا غیر موظف در هیات مدیره.

 

مقدمه

حاکمیت شرکتی رویه ها یا اقداماتی است که شرکتها از طریق آن اداره میشوند وبوسیله آن پاسخگوی سهامداران ،کارکنان وجامعه میباشند . رسواییهای اخیر انرون وورلدکام وشرکتهای دیگر این تصور عمومی رابوجود آورده است  که مدیریت سود به صورت فرصت طلبانه توسط مدیران شرکتها برای منافع شخصی آنها انجام می شود نه منافع سهامداران .آنچه که این تصور عمومی منفی در مورد مدیریت سود را تقویت میکند این واقعیت است که تدوین کنندگان قوانین ومقررات به تازگی قوانینی را برای مبارزه با مدیریت سود تدوین کرده اند به عنوان مثال قانون ساربینز آکسلی نتیجه تلاش مستمر کنگره ایالات متحده آمریکا برای کاهش مدیریت سود است.بنابر این به نظر می رسد ماهیت فرصت طلبانه بودن سود ,موضوع واضح وروشنی می باشد(جیروپن ومیلر ،2008)..

حاکمیت شرکتی در مفهوم کلی به ساختارها وفرایندهای تصمیم گیری ،پاسخگویی و رفتار در صدر سازمان (اعم از دولتی ،حکومتی ،خصوصی ،انتفاعی وغیر انتفاعی و…) میپردازد .هدف از اعمال حاکمیت شرکتی ،اطمینان یافتن از وجود چار چوبی است که توازن مناسبی بین آزادی عمل مدیریت ،پاسخگویی و منافع ذینفعان مختلف فراهم آورد .حاکمیت شرکتی یک بحث چند حوزه ای است که در حوزه علوم مختلفی چون چقوق ،اقتصاد ،علوم سیاسی ومدیریت مورد توجه وبحث تخصصی قرار دارد.(رهبری خرازی ،مهسا:1385).

دراین تحقیق رابطه بین ویژگیهای حاکمیت شرکتی( نسبت حضور اعضای غیر موظف در ترکیب هیات مدیره،درصد مالکیت نهادی،حسابرس داخلی،اندازه هیات مدیره،واندازه موسسه حسابرسی (حسابرس مستقل) ومدیریت سود در شرکتهای پذیرفته شده ی خودروسازی وقطعات دربورس اوراق بهادار تهران مورد بررسی قرار می گیرد

1-2بیان مساله

یکی از عوامل اصلی بهبود کارایی اقتصادی،  نظام راهبری بنگاه یا حاکمیت شرکتی است که در برگیرنده مجموعه ای از روابط میان مدیریت شرکت ،هیات مدیره ، سهامداران وسایر گروههای ذینفع است .حاکمیت شرکتی ساختاری رافراهم میکند که از طریق آن هدفهای شرکت تنظیم ووسایل دستیابی به هدفها ونظارت بر عملکرد تعیین میشود .این نظام انگیزه لازم را برای تحقق اهداف شرکت را در مدیریت ایجاد کرده وزمینه نظارت بیشتری را فراهم میکند .به این ترتیب شرکتها منابع را با اثربخشی بیشتری به کار میگیرند(رهبر،1390) . نقش حاکمیت شرکتی کاهش واگرایی (تضاد) منافع بین سهامداران ومدیران است.نمونه ای از انحراف مدیریت از منافع سهامداران،مدیریت سود از طریق اقلام تعهدی حسابداری است بنابراین حاکمیت شرکتی  احتمالا منجر به کاهش مدیریت سود میگردد  و موضوع رابطه میان حاکمیت شرکتی و مدیریت سود ابتدا توسط بیزلی ودچو وهمکاران آن مطرح شد وهر دو بطور تجربی نشان دادندکه ویزگیهای خاصی از حاکمیت شرکتی از قبیل (تمرکز مالکیت ،مالکیت نهادی ،نفوذ مدیر عامل،اندازه هیات مدیره )با مدیریت سود رابطه دارد (بیزلی ودچو،1996)

امروزه دراهمیت وجایگاه راهبری شرکتی برای موفقیت شرکتها تردیدی نیست،چرا که این موضوع با توجه به رخدادهای سالهای اخیر وبحران های  مالی شرکتها اهمیت بیش از پیش یافته است.بررسی علل وآسیب شناسی فروپاشی برخی از شرکتهای بزرگ که زیانهای کلانی به ویژه برای سهامداران داشته است که ناشی از ضعف سیستم راهبری آ نها بوده است.راهبری شرکتها که میتواند  باعث ارتقا استانداردهای تجاری شرکتها ،تشویق،تامین وتجهیز سرمایه ها وسرمایه گذاران وبهبود امور اجرایی آنها گردیده ویکی از عناصر اصلی در بهبود کارایی اقتصادی شرکتهاست چرا که ناظر بر روابط سهامداران ، هیات مدیره، مدیران وسایر ذینفعان آنهاست(حساس،یگانه:1385).

توجه رو به رشدی  به اهمییت ویژگیهای حاکمیت شرکتی به عنوان مکانیزمهای نظارتی به منظور کنترل اختیار مدیران شده است وهدف از اعمال حاکمیت شرکتی اطمینان یافتن از وجود چارچوبی است که توازن مناسب بین آزادی عمل مدیریت ،پاسخگویی ومنافع ذینفعان مختلف فراهم آورد.(خرازی .مهسا:1385)

با توجه به نقش عوامل حاکمیت شرکتی وتاثیر آن بر فعالیتهای مدیریتی یک شرکت از قبیل مدیریت سوداین سئوال مطرح می شود که آیا عوامل حاکمیت شرکتی با شیوه ی مدیریت سود در ارتباط است؟

1- 3 اهمیت وضرورت تحقیق

ازآنجا که استقرار مناسب مکانیزمهای حاکمیت شرکتی اقدامی اساسی برای استفاده از منابع  ارتقای پاسخگویی شفافیت ,رعایت انصاف وحقوق همه ذینفعان شرکتهاست بنابراین ضروت  انتخاب موضوع با اهمیت حاکمیت شرکتی را بیان می نماید ومدیریت سود برایند درجه ای از قابلیت انعطاف واعمال نظری است  که مدیران در گزارشگری مالی خود دارند مدیران ممکن است از این قدرت نفوذ برای مدیریت فرصت طلبانه سودیا انتقال اطلاعات محرمانه درباره عملکرد آتی شرکت استفاده نمایند(هیلی ،1993).

بیشتر محققان دریافتند که مدیریت سود با انگیزه گمراه کردن استفاده کنندگان از صورتهای مالی ویا انحراف ازنتایج قراردادی که بستگی به سودهای حسابداری دارد انجام میشود(برگاستلر،2003)حاکمیت شرکتها رویه یا اقداماتی است که شرکتها از طریق آن اداره می شوند وبوسیله آن پاسخگوی سهامداران ،کارکنان وجامعه می باشند رسواییهای اخیرانرون وورلد کام وشرکتهای دیگر این تصور عمومی رابوجودآورده است که مدیریت سود بصورت فرصت طلبانه توسط مدیران شرکتها  برای منافع شخصی آنها انجام می شود نه منافع سهامداران .آنچه که این تصور عمومی منفی در مورد مدیریت سود را تقویت میکند این واقعیت است که تدوین کنندگان قوانین  ومقررات به تازگی قوانینی را برای مبارزه با مدیریت سود تدوین کرده اند به عنوان مثال قانون ساربینز آکسلی نتیجه تلاش مستمر کنگره ایالات متحده امریکا برای کاهش مدیریت سود است.بنابر این به نظر می رسد ماهیت فرصت طلبانه بودن  سود ،موضوع واضح وروشنی می باشد(جیروپن ومیلر ،2008).یکی از دلایل مطرح شدن حاکمیت شرکتی ، ازدیاد جرایم و.بحران مالی در سطح جهان بود. به هرحال  میتوان دلایل ایجاد حاکمیت شرکتی مناسب را بیان نمود:

1)وجود حاکمیت شرکتی به نفع همه ذینفعان شرکت (سرمایه گذارن ، اعتبار دهندگان ، اعضای هیات مدیره مدیریت وکارکنان )وهمچنین منابع گوناکون وبخشهای مختلف اقتصادی است.هدف حاکمیت شرکتی  حل مشکلات تضاد منافع ،برقراری کنترلها ،اخلاق حرفه ای وتشویق به شفافیت به نفع اشخاص ذینفع در شرکت است.همچنین حاکمیت شرکتی کارایی عملکرد شرکت را در بر داردوباز گشت مناسب سرمایه سرمایه گذاران را میسر میسازد(کلایسنس واستیجن،2002 )

2) برقراری حاکمیت شرکتی در سطح شرکتها  میتواند عامل مهمی در کسب مزیتهای رقابتی جهت جذب سرمایه باشد ,در تایید این مطلب میتوان به شواهد اشاره شده از سوی رئیس خزانه داری آمریکا در سال 2002اشاره کرد که نشان می دهد تضعیف اعتماد عمومی نسبت به شرکتهای آمریکایی با کاهش ارزش ویژه شرکتها، بالا رفتن هزینه بهره وکندی فرایند سرمایه گذاری ارتباط دارد که تمام این متغییرها تاثیر منفی بالقوه ای بر اقتصاد دارند .در واقع این تاثیر طی بحران مالی آسیا در سال 1997 نمود آشکاری داشت.در این بحران عدم ثبات مالی ،خروج ناگهانی سرمایه های خارجی وضعف رویه های حاکمیت شرکتی در سطح خرد وکلان منجر به سقوط شرکتها واقتصاددر منطقه شد(رهبری خزایی،1383)

3)حاکمیت شرکتی مکانیزمی است که از طریق اعمال آن ، مشکلات مدیریت سود بر طرف می شود وکیفیت اطلاعات ارائه شده از سوی شرکتها بهبود یافته ورعایت حقوق سهامداران وکلیه ذینفعان مورد توجه قرار میگیرد(فرناندز،2007)

4) حاکمیت شرکتی پیش ازهرچیز حیات سالم بنگاه اقتصادی را در دراز مدت هدف گذاری می نماید وبه این خاطر در صدد است تا منافع سهامداران در مقابل مدیریت سازمانها حفاظت به عمل آورد.واقعیت ورشکستگی شرکتهای عظیم  ومعتبر در مدت زمان کوتاه از دو پدیده متوالی ناشی شده است :انعکاس اخبار غلط وارائه گزارشهای مالی غیر شفاف در بازارهای سهام کشورهای صنعتی که به بحران بی سابقه بدل گشته ودرجه اعتماد سرمایه گذاران به شرکتها را به شدت کاهش داده است (گرانت و ویسکانتی،2006).

 برای دانلود متن کامل پایان نامه اینجا کلیک کنید.

فصل اول کلیات پژوهش

-1-1 مقدمه

تحوالت و پیچیدگیهای عصر حاضر نیاز دولتها را جهت اعمال تدابیری منطقی به خصوص اقدام به برنامه ریزی صحیح، تصمیم گیری و مدیریت علمی و ایجاد هماهنگی در امور مربوط به نیازمندیهای جوامع مطرح ساخته است. استفاده از روشهای نوین بودجه بندی عالوه بر این که ازکُندی کار دستگاههای دولتی و اسراف اموال عمومی جلوگیری می کند، در پیشبرد مقاصد اجتماعی و اقتصادی نیز بسیار مؤثر بوده و دولت ها از این طریق می توانند منابع ملی را به نحو عادالنه و مطلوب در بین اهداف مطلوب جامعه توزیع می نمایند.

بودجه شاهرگ حیاتی دولت است، زیرا دولت تمام فعالیتهای مالی خود اعم از کسب درآمد و پرداخت هزینه ها برای اجرای برنامه های متعدد و متنوع خود را در چهارچوب قانون بودجه انجام می دهد بنابراین بودجه آیینه تمام نمای همه برنامه ها و فعالیتهای دولت بوده و نقش بسیار مهمی درتوسعه اقتصاد ملی ایفا می نماید.

روند متداول بودجه ریزی در کشور، اطالعات کافی در خصوص نتایج هزینه کرد اعتبارات و میزان اثر یخشی و کارایی برنامه به دست نمی دهد و همچنین دارای افق برنامه ریزی کوتاه مدت بوده و محدودیت اقتدار مدیریت در کنترل هزینه ها و نظارت بر اجرای هر واحد را موجب می شود.

از آنجا که در سیستم بودجه ریزی سنتی عوامل مهمی چون اثربخشی، کارایی، صرفه جویی و بازدهی درقبال صرف منابع نادیده گرفته می شوند لذا از منابع بدرستی استفاده نشده و حتی به هدر می روند. از طرفی افزایش یا کاهش بودجه دستگاهها تابع تصمیمات سیاسی و اعمال نفوذ اشخاص وقدرت چانه زنی آنها بوده ومیزان پاسخگویی مدیران وسنجش میزان مسئولیت پذیری آنان کمرنگ می باشد. عالوه براین درکشور ما بودجه با مسائل اقتصاد کالن مانند رشد اقتصادی، بیکاری، اشتغال وتورم وبطورکلی رونق ورکود اقتصادی درارتباط است و ازسوی دیگر دراکثر سالها با کسری بودجه مواجه است.

با توجه به مزایای بودجه عملیاتی و نقایص و کاستی های بودجه ریزی سنتی موجود کشور، لزوم اجرای بودجه عملیاتی به عنوان یک روش نوین در بودجه ریزی سنتی به شدت احساس می گردد. با توجه به اهمیت موضوع، این پژوهش در پی آن است که امکان استقرار بودجه ریزی عملیاتی را در شعب بانک ملی مورد بررسی قرار دهد.

2-1-2 بیان مسأله

اگرچه بودجه ریزی عملیاتی در محیط های تولیدی توسعه یافته اما مفهوم آن به راحتی قابل تعمیم به سازمان های خدماتی به خصوص صنعت بانکداری است .سیستم بودجه ریزی عملیاتی در موسساتی که به میزان زیادی هزینه سربار متحمل می شوند و هزینه های سربار آنها رو به افزایش است و همینطور موسساتی که محصوالت یا خدمات متنوعی ارائه می دهند بیشترین کاربرد را دارد، یک بانک نیز واجد این شرایط بوده و شبیه به یک واحد تولیدی است که مستلزم سرمایه گذاری وسیعی در تجهیزات و واحدهای ستادی می باشد و به میزان زیادی فعالیت های تکراری دارد که شبیه فعالیت های خط تولید است) برایان ،.) 1998 در گذشته به علت عدم وجود رقابت، نداشتن اطالعات دقیق در مورد بهای تمام شده و درآمد حاصل از محصوالت و مشتریان طی دوره های قبل چندان مشکل ساز نبود، مدیران برای رسیدن به بهای تمام شده کمتر، بهبود کیفیت و کارائی عملیات، تولید محصوالت جدید که سودده باشند و یا حذف محصوالت و خدماتی که زیان ده بودند، تحت فشار نبودند .قانون گذاران قیمت ها را به گونه ای تعیین می کردند که بهای تمام شده عملیات سازمان های خدماتی غیر کارا را پوشش دهند، اما در دنیای رقابتی کنونی )دو دهه اخیر( مدیران سازمان های خدماتی نیز برای بهبود کیفیت، به موقع بودن و کارائی فعالیت هائی که انجام می دهند نیاز به اطالعات دارند و باید درک درستی از بهای تمام شده و سودآوری هریک از محصوالت، خدمات و مشتریان خود داشته باشند سازمان های خدماتی خدمات متنوعی ارائه می دهند و هرخدمتی نیز ویژگیهای مخصوص به خود را دارد که به طور گوناگونی باعث مصرف منابع سازمان می شود .این گونه سازمان ها به طور مستمر خط محصول خود را از نظر اقتصادی ارزیابی می کنند، برای قیمت گذاری، کیفیت، حساسیت، تولید یا حذف هریک از محصوالت تصمیم می گیرند .بهای تمام شده و سودآوری هر محصول داده حیاتی برای چنین تصمیم گیری می باشد .مدل بودجه ریزی عملیاتی ماهیتا مناسب صنعت بانکداری می باشد زیرا در بانک محرک های بهای تمام شده به راحتی قابل شناسائی بوده و از طریق آنها می توان یک پدیده را اندازه گیری و قیمت گذاری کرد)عرب مازار یزدی ، عبدالهی مالئی ،.)1311

نظام بودجه ریزی عملیاتی یا بودجه ریزی بر مبنای عملکرد از دهه 1162 در کشورهای متعددی از جمله آمریکا، کانادا، شیلی، انگلیس، کره جنوبی، مالزی، استرالیا، غنا و برزیل آغاز شد. در این دهه توجه بیشتر معطوف

 

به مرتبط ساختن مخارج به نتایج و محصوالت بود. در دهه 1970 ارزیابی برنامهها و اثربخشی آن در دستور کار قرار گرفت و از سال 1988 نظام تشویق و تنبیه برقرار شد و از سال2003 پاسخگویی مدیران تهیه و ارائه شد. از زمان اجرای بودجه ریزی عملیاتی موانع متعددی پیش روی کشورهای مجری وجود داشته است که توانسته اند بخش اعظمی از آنها را برطرف نمایند. ازجمله موانع مهم پیش روی این کشورها میتوان به عدم همکاری کارکنان، نبود ارتباط بین نتایج و اهداف خاص، فقدان شاخص های عملکردی مناسب، نیاز به اصالح سیستم حسابداری و حسابرسی، عدم وجود اختیار به مدیران و استفاده از عوامل تشویق کننده و فقدان اطالعات دقیق و قابل اعتماد اشاره کرد )سعیدی و مزیدی، .)1385

یکی از اصالحات اخیر در نظام بودجه ریزی کشورها، حرکت به سوی بودجه ریزی عملیاتی است که بر سنجش عملکرد دولتها تأکید می کند. شواهد موجود نشان میدهد که این اصالحات در سطح محدودی اجرا می شود و این امر سئواالت فراوانی را ایجاد می کند که چرا تعداد کمی از دولتها بودجه ریزی عملیاتی را به طور کامل اجرا می کنند و چه نیازمندیهای وجود دارد که ، اجرای کامل را تضمین نماید. در ایران هم حرکت به سوی تغییر نظام بودجه ریزی کشور به سوی بودجه ریزی عملیاتی است)حضوری و دیگران، .)1381

بیشتر پژوهشگران و کارشناسان بودجه بندی دولتی، بر این موضوع توافق نظر دارند که بودجهبندی بر مبنای عملکرد به عنوان ابزاری برای تخصیص منابع جهت دستیابی به هدفها، مقاصد برنامهریزی شده و همچنین دستیابی به بعضی از شاخص های عملکرد، از قبیل کارآیی و اثربخشی است. با توجه به تعاریف ارائه شده، میتوان گفت که بودجه بندی بر مبنا ی عملکرد بیشتر حول دو محور «ارتباط بودجه با نتایج» و« ارتباط بودجه با شاخصهای عملکرد و ارزیابی» میچرخد. افزون بر این، رشد و توسعه خدمات دولتها و افزایش وظایف آنها، باعث شده است که نظامهای بودجهریزی سنتی کارایی خود را از دست بدهد و به منظور رفع نیاز دولت ها، نظام های بودجه ریزی یکی پس از دیگری بوجود آید و سیر تکاملی خود را طی کنند. بودجهریزی سنتی، افزایشی، برنامهای و نیز بودجهریزی بر مبنای صفر نمونههایی از این سیر تکاملی است و بودجهریزی عملیاتی نیز، از آخرین تالشها برای رفع نیازهای امروزی دولت ها به شمار می رود) پورزمانی و نادری، .)1311

بودجه ریزی عملیاتی با داشتن محاسنی مانند«شفاف سازی فرآیند بودجه ریزی، تمرکز بر حصول نتایح قابل سنجش، بهبود تصمیم در تخصیص منابع، حمایت از مدیران ومسئولیت پذیر ساختن آنها» مبنای روش بودجه ریزی در برنامه چهارم توسعه اعالم گردید)فرزیب،.)1382

تعاریف زیادی ازبودجه ریزی عملیاتی ارائه شده است ولی وجه مشترک آنها حول دو نکته،ارتباط بودجه با نتیجه و ارتباط شاخص عملکرد وارزیابی می چرخد )پناهی، .)1384

باید توجه داشت که به منظور اجرای بودجه ریزی عملیاتی و تالش برای بهبود عملکرد، اتخاذ یک رویکرد باال به پایین توسط یک نهاد مرکزی در عمل با تنگناها و تعارضات فراوان روبروست. در واقع سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور می بایست امکانات خود را برای پیشبرد بودجه ای در اختیار دستگاههای اجرایی قرار دهد و سازمانها باید این امکان را بیابند تا ضمن تقویت سیستمهای مدیریتی خود، شاخصهای عملکرد فعالیتهایشان را خود مشخص نموده و برآن اساس نیازهای مالی خودرا تخمین زده و پیش بینی نمایند. شناسایی دقیق موانع اجرای بودجه ریزی عملیاتی و رفع این موانع نقش مهم و اساسی در اجرای اثربخش بودجه ریزی عملیاتی و به تبع آن تحقق هدف های تعیین شده در چشم انداز بیست ساله و برنامه های توسعه خواهد داشت) پورزمانی و نادری، .)1311

در پژوهش حاضر، تالش بر این است که با تأکید بر عواملی مانند اختیار، پذیرش و توانایی بر اساس مدل شه، امکان استقرار بودجه عملیاتی در بانک ملی مطالعه شود. بنابراین مسئله اصلی پژوهش حاضر این است که امکان استقرار بودجه ریزی عملیاتی در شعب بانک ملی چقدر است؟

 برای دانلود متن کامل پایان نامه اینجا کلیک کنید.

مقدمه:

برنامه ریزی، مانند پلی، زمان حال را به آینده مربوط می کند. هر کس ‍ می تواند با برنامه ریزی و تعیین اهداف مورد نظر و پیش بینی راه های دستیابی به آن ها، در جهتی صحیح حرکت نموده و به موفقیت لازم دست یابد.
برنامه ریزی، یکی از ارکان اصلی سازمان ها بوده و ادامه حیات سازمان و دستیابی به نتایج مورد نظر، بدون داشتن برنامه ای مشخص، غیر ممکن می نماید. فقدان برنامه ریزی در سازمان با عدم توفیق سازمان و شکست آن در مأموریت های محول شده ملازم است. برنامه ریزی دو رکن اصلی دارد که عبارت است از: تعیین اهداف و پیش بینی راه های دستیابی به آن ها. دوم آن که، در برنامه ریزی بایستی دو نکته مهم همواره مورد نظر باشد: یکی داشتن دوره زمانی مشخص و دیگر داشتن بودجه و هزینه معین( حکیمی ، 1378، ص 169) .
بنابراین، می توان برنامه ریزی را در یک عبارت مختصر و جامع این گونه تعریف کرد:
برنامه ریزی عبارت است از تعیین اهداف و پیش بینی راه های دستیابی به آن ها در دوره زمانی مشخص و با هزینه معین.برنامه ریزی علاوه بر این که نقش هدایت کردن و راهنمایی را در سازمان به عهده دارد، به مدیران سازمان ها این امکان را می دهد که از منابع و امکانات سازمان به صورت مناسب و بهینه استفاده نمایند. برنامه ریزی می تواند در تصمیم گیری درست، مدیران را یاری داده و با شناسایی به موقع فرصت ها، و عوامل تهدید کننده سازمان، مدیران را در استفاده صحیح از فرصت ها و مقابله به موقع در برابر تهدیدها کمک کند.( همان منبع ، ص170)

1- تعریف برنامه ریزی¹

برنامه ریزی عبارتست از فرایندی دارای مراحل مشخص و بهم پیوسته برای تولید یک خروجی منسجم در قالب سیستمی هماهنگ از تصمیمات. برنامه ریزی فکر کردن راجع به آینده یا کنترل آن نیست بلکه فرایندی است که می‌تواند در انجام این امور مورد استفاده قرار گیرد. برنامه ریزی، تصمیم‌گیری در شکل معمول آن نیست بلکه از طریق فرایند برنامه ریزی، مجموعه‌ای از تصمیمات هماهنگ اتخاذ می‌شود. برنامه ریزی می‌تواند برای زمان حال یا آینده انجام شود.( علاقه بند ، 1384 ، ص 45) .

بر طبق این تعریف، تصمیم‌گیری‌های مقطعی و ناپیوسته و اتخاذ سیاستها برای پیشبرد سازمان در زمان حال یا آینده برنامه ریزی نیستند. برنامه ریزی متکی بر انتخاب و مرتبط ساختن حقایق است. حقایق مفاهیم واقعی، قابل آزمون و اندازه‌گیری هستند. دیدگاهها، عقاید، احساسات و ارزشها به عنوان حقایقی تلقی می‌شوند که فرایند برنامه ریزی بر اساس آنها سازمان داده می‌شود. همانطور که اشاره شد برنامه ریزی صرفاً یک فرایند تصمیم‌گیری نیست بلکه فرایندی شامل روشن ساختن و تعریف حقایق و تشخیص تفاوت بین آنهاست یا به عبارتی گونه‌ای فرایند ارزیابی است که در پایان آن، در انتخاب حقایق ارزیابی شده تصمیم‌گیری می‌شود.

برنامه بیانی روشن، مستند و مشروح از مقاصد و تصمیمات است. برنامه خروجی فرایند برنامه ریزی است اما برنامه ریزی یک فرایند پیوسته است که بیش از اتخاذ هر تصمیمی آغاز شده و پس از اجرای آن تصمیم ادامه می‌یابد. برنامه‌ها تهیه شده و اجرا می‌گردند.(همان منبع ، ص 46) .

 

 

بیان مسئله:

برنامه های دولتی ، مهم ترین مولفه نظام آموزش عالی هر کشوری محسوب می شوند. میزان توانایی استید در امر تدریس ارتباط معنی داری با میزان آگاهی آنان از امور برنامه ریزی درسی دارد. به همین دلیل فرایند تدوین این برنامه ها و به ویژه شرکای اصلی که باید در تدوین آن مشارکت داشته باشند ، طیف وسیعی از ادبیات برنامه ریزی درسی را به خود اختصاص می دهد. توجه به لزوم برنامه ریزی درسی و دقت در اجزاء تشکیل دهنده آن به به عنوان یک سیستم و مجموعه نشانگر حساسی از سازمان فکری و روند آموزشی اساتید می باشد و اصطلاح برنامه درسی به منظورهای گوناگون به کار برده شده است از جمله به عنوان برنامه ای برای یک موضوع درسی خاص در یک پایه تحصیلی مشخص،در طول یک دوره تحصیلی یا به عنوان برنامه موضوع های مختلف درسی در طول یک دوره تحصیلی ، با این وجود در بسیاری از موارد برنامه درسی گسترش یافته است ، تا آنجا که برنامه تفضیلی کلیه فعالیتهای یادگیری یادگیرنده ، انواع وسایل آموزشی ، پیشنهاداتی در مورد راهبردهای یاددهی-یادگیری و شرایط اجرای برنامه را شامل شده است.(حکیمی،1378،ص68)

هیچ فعالیتی در آموزش و پرورش انجام نمی شود مگر اینکه هدفمند باشد «شوال من باید بکوشم که دانش آموزان به چه دست یابند؟ ظاهراً به نظر می رسد که سوالی کاملاً آسان می باشد. با این حال اغلب موجب بعضی مشکلات می شود . این پرسشی است که به نظر می رسد بعضی معلمان هرگز از خودشان نمی پرسند. دانشجو معلمان دانشکده های علوم تربیتی آن موقعی که می خواهند به تمرین آموزگاری بپردازند اغلب از خود یا معلمانشان می پرسند « چه چیزی را باید تدریس کنم؟» چه روشهای به کار ببرم؟ ولی به ندرت میپرسند که « من باید بکوشم تادانش آموز به چه چیزی دست یابند؟ دذرست است که در بعضی جاها در یادداشتهای آمادگی شان معمولاً اظهار کوتاهی در مورد هدف دیده می شود ولی این اغلب بر حسب محتوایی که باید یاد گرفته شود ، یا مهارتی است که باید به دست آید بیان می گردد. این آرمانها و هدفهای آموزش و پرورش ، معیارهایی هستند برای انتخاب دروس ، محتوای آنها ، تنظیم روهشای آموزش ، تهیه آزمون و وسایل ارزشیابی، در حقیقت کلیه قسمتهای مختلف برنامه درسی ، وسایل رسیدن به مقاصد آموزش آموزش و پرورش هستند.(ملکی ، 1386 ، ص 22).

از این رو برای مطالعه برنامه درسی به طور منظم و آگاهانه ، باید اطمینان حاصل شود که هدفهای آموزش و پرورش تعیین و مشحص شده است.معلمان باید بداند که انتخاب برنامه درسی امری مهم در تدریس به مشار می آید. زیرا یکی از مهمترین عوامل در پیشرفت دانش آموزان انتخاب برنامه تحصیلی درست است . برنامه درسی تأثیر بس شگرف بر میزان یادگیری و پیشرفت ، در مدارس و بالابردن کیفیت تدریس در معلمان را دارد.(همان منبع،ص 23).

و اما سوالی که در این تحقیق می خواهیم به آن پاسخگو باشیم بررسی تأثیر برنامه درسی.

 

اهیمت و ضرورت تحقیق:

اثر بخشترین زمان در برنامه ریزی درسی وقتی است که (نیازی) برای برآوردن وجود دارد. روشن است که هر برنامه ریزی برای رفع نیازها صورت می گیرد. نیازها صورتهای گوناگونی دارند. برخی از آنها فوریند و برخی دیگر نیستند.نیازهایی را که معلمان برای برآوردن آنها برنامه ریزی می کنند. نیازهایی هستند که باید بصورت روزانه برآورده شوند. برای مثال دانش آموزان دوره ابتدایی ، مطابق جدول زمانی که برای درس علوم در نظر گرفته می شود ، باید در هر جلسه درس برای رفع نیازهایی تلاش کنند. به سخن ساده تر در قالب نیازهای مشخص ، اهدافی در نظر گرفته می شود همچنین در قالب کتابهای درسی اهدافی مطرح شده است که دانش آموزان در هر جلسه یا در چند جلسه به برخی از آنها دست می یابند و بدین ترتیب در پایان دوره ، پاره ای از این نیازها برآورده می شود.(اینترنت 2).

افزون بر وجود نیازهای برنامه ریزی درسی الزامی است کسانی که به امر برنامه ریزی اقدام می کنند مهارت مورد نیاز را کسب کرده باشند. نتیجه برنامه ریزی توسط شخص غیر ماهر چندان امیدوار کننده نیست. کسب مهارت برنامه ریزی درسی از طریق انواع کارآموزی ها در محیط های گوناگون میسر است. بعلاوه بر دو اصلی که پیشتر اشاره شد، برنامه ریزی درسی باید به مبانی روان شناسی یادگیری ، جامعه شناسی و فلسفه مسلط بر اجتماع ، آگاهی کامل داشته باشد. بدون چنین پیش نیازی برنامه درسی ارزش اجرایی نمی یابد . الزامی است کسانی که مسئولیت برنامه ریزی درسی را می پذیرند ، در زمینه ها اشاره شده مطالعاتی داشته باشند.(همان منبع).

پژوهش در این زمینه لازم است زیرا : برنامه درسی به فرآیند آموزش نظم می بخشد و روند کار را معین می سازد . پژوهش در این زمینه لازم است زیرا دیده می شود که در بیشتر محیط های آموزشی و پرورشی مسولیت فراهم کردن دورهای آموزش به متخحصصان واگذار می شود. گفتنی است که متخصص بودن در یک موضوع نیازمند رعایت چهارچوب ویژه برنامه ریزی درسی است. تهیه برنامه درسی برنامه ریزان درسی را در رسیدن به اهداف مورد نظر یاری می کند. برنامه ریزی درسی بر ای آموزش گروه یا جمعیتی از فراگگیرندگان ، نیازمند اطلاعات گوناگونی است.پس عدم اجرای چنین تحقیقاتی می تواند ما را از دست چنین اطلاعاتی محروم کند.منابع انسانی کلید توسعه هر جامعه ای به شمار می ایند هر اندازه برنامه ریزی برای آموزش نظام دارتر باشد بهره برداری از پتانسیل نیروی انسانی بهتر خواهد بود پس عدم اجرای این پژ وهش ها باعث می شود دست اندر کاران آموزش نتوانند به صورت کامل از پتانسیل نیروی انسانی استفاده کنند. برنامه ریزی درسی که تمهید و ابزاری برای تدوین نظام برنامه درسی است ، به متخصصان نظام آموزش در پرورش نیروی انسانی کارآمد کمک کند.برنامه های درسی نظام دار آموزش و پرورش به دست اندر کاران کمک می کند تا بتوانند ضمن ارزشیابی و نظارت کافی به جریان اجرای برنامه های آموزش در حفظ و اصلاح و پرورش آن بکوشند.

 

اهداف پژوهش :

هدف کلی : بررسی و مقایسه تاثیر طرح برنامه ریزی درسی بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دختر و پسر مقطع متوسطه شهرستان سرپل ذهاب در سال تحصیلی 90-89

اهداف جزئی :

1 – تعیین رابطه بین برنامه ریزی آشکارو پیشرفت تحصیلی در پسران.

2 – تعیین رابطه بین برنامه ریزی آشکارو پیشرفت تحصیلی در دختران

3 – تعیین رابطه بین برنامه درسی پنهان ( غیر رسمی ) و پیشرفت تخصیلی در دختران

4 – تعیین رابطه بین برنامه درسی پنهان ( غیر رسمی ) و پیشرفت تخصیلی درپسران

5 – تعیین رابطه بین برنامه درسی موضوع محور و پیشرفت تخصیلی در دختران

6 – تعیین رابطه بین برنامه درسی موضوع محور و پیشرفت تخصیلی در پسران

7 – تعیین رابطه بین برنامه درسی دانش آموز محور و پیشرفت تخصیلی در دختران

8 – تعیین رابطه بین برنامه درسی دانش آموز محور و پیشرفت تخصیلی در پسران

9 – تعیین رابطه بین برنامه درسی جامعه محور و پیشرفت تخصیلی در دختران

10 – تعیین رابطه بین برنامه درسی جامعه محور و پیشرفت تخصیلی در پسران

11 – پیشرفت تحصیلی در دانش آموزان دختر بیشتر از پسران است .

 برای دانلود متن کامل پایان نامه اینجا کلیک کنید.